Labels

Friday, August 8, 2025

පළමු සංගායනාවේ දී ධර්ම විනය සංග්‍රහ වූ අයුරු

 


බුද්ධ වචනය සංරක්‍ෂණයෙහි ලා දැරූ ප්‍රථම උත්සාහය වන ධර්ම සංගීතිය පිළිබඳ ප්‍රධාන වාර්තාව විනය පිටකයේ චුල්ලවග්ගපාළි පංචසතිකඛන්ධකයේ ඇතුළත් වන අතර, එය තවදුරටත් විස්තර කරමින් ඉදිරිපත් කළ වාර්තාවක් සමන්තපාසාදිකා විනය අටුවාවෙහි ද දක්නට ලැබේ. මෙම වාර්තා දෙක ඇසුරු කර ගනිමින් පළමු සංගායනාවේ දී ධර්මය හා විනය සංග්‍රහ කළ අයුරු සාකච්ඡා කිරීම මෙම ලිපියේ මූලික අරමුණ වේ.

චුල්ලවග්ග වාර්තාවට අනුව තථාගත පරිනිර්වාණයෙන් අනතුරුව භික්‍ෂූන් ඇමතූ මහාකාශ්‍යප මහරහතන් වහන්සේ අනාගතයේ දී ධර්මය යටපත්වී අධර්මය ඉස්මතුවන බවත්, විනය යටපත් ව ගොස් අවිනය ඉස්මතු වන බවත්, ධර්මවාදීන් දුර්වල වී අධර්මවාදීන් බලවත් වන බවත්, අවිනයවාදීන් බලවත් වී විනයවාදීන් දුර්වල වන බවත් දක්වා ධර්ම විනය සංගායනා කිරීම වැදගත් යැයි සඳහන් කළහ. ඒ අනුව මහාකාශ්‍යප මහරහතන් වහන්සේ විසින් පළමුව හාරසිය අනූනවයක් රහත් භික්‍ෂූන් වහන්සේ සංගායනා කාර්යය සඳහා තෝරා පත් කර ගත් අතර, එම අවස්ථාව වනවිටත් අර්හත්වය සාක්ෂාත් නොකළ ආනන්ද තෙරුන් වහන්සේ රහත් බවට පත්වීමෙන් පසුව සංගායනා කාර්යය සඳහා එකතු වීමෙන් සමස්ත සංඛ්‍යාව පන්සියයක් වූ නිසා මෙම සංගායනාව පංච සතික යනුවෙන් නම් කරන ලදී.

පුද්ගල වටිනාකම් සුරකින කරණීයමෙත්ත සූත්‍රය

 එදිනෙදා ජීවත්වන සෑම පුද්ගලයකුටම අවශ්‍ය කරන්නේ කායික හා මානසික සුවතාව සමබරව පවත්වාගෙන යමින් ජීවත් වන්නේ කෙසේද යන කාරණාවයි. විවිධාකාර සමාජ රටාවන් පුද්ගලයන් තුළ ඉස්මතු වෙමින් පවතින සමාජයක එසේ කටයුතු කිරීම තරමක් අපහසු කාර්යයකි.

බුදු දහම සැම විටම පුද්ගලයාගේ මෙලොව හා පරලොව දියුණුව වෙනුවෙන් කටයුතු කළ යුතු ආකාරය පිළිබඳව කරුණු පෙන්වා දෙන දහමක් ලෙස හැඳින්විය හැකි ය. ඒ අනුව පුද්ගල මනසේ ඇතිවන නොයෙකුත් ප්‍රශ්නවලට පිළිතුරු සපයන සූත්‍රයක් ලෙස කරණීයමෙත්ත සූත්‍රය පෙන්වා දිය හැකි ය. එහි කොටස් දෙකකින් කරුණු පෙන්වා දෙන අතර, මුල් කොටසින් පුද්ගල ජීවිතය හා බැඳුණු ප්‍රධාන කරුණු 14ක් අවධාරණය කෙරෙයි.

1. දක්ෂකම (සක්කො) 

2. අවංකකම ( උජු, සූජු) 

3.කීකරු කම ( සුවචො)

 4. මුදුමොළොක් බව ( මුදු)

 5. අතිමානී නොවීම (අනතිමානී)

 6. සෑහීමකට පත්වීම (සන්තුස්ස)