Labels

Friday, March 9, 2018

වපුරන්නේ යම් දෙයක් ද අස්වැන්න ද ඒ අනුව ය

ගිහියෙක් හෝ වේවා, පැවිද්දෙක් හෝ වේවා, නිබඳව ම සිහි කළ යුතු කාරණා තුනක් ගැන බුදුන් වහන්සේ දේශනා කර වදාළා. එය සඳහන් වන්නේ අංගුත්තර නිකායේ පාන සූත්‍රයේ ය.


පළමුව උදේ සවස මෙසේ සිතන්නට කියනවා ‘මම කර්මය ස්වකීය කරගත් අයෙක් මි.(කම්මස්සකො හි)’ මම කර්මය දායාදය කර සංසාරයේ ගමන් කරන්නෙක් මි.(කම්ම දායාදෝ)’ මම කර්මය පිළිසරණ කරගත් අයෙක් මි. (කම්ම පටිසරණො)’ මට සිටින එකම ඥාතියා එකම නෑදෑයා මා රැස්කර ගත් කර්මය යි.( කම්ම බන්ධු)’, කර්මය මත යි මා උප්පත්තිය ලබා තිබෙන්නේ. ( කම්ම යෝනි)’ මනු ලොව ද , දෙව් ලොව ද , අපායෙහි ද මේ උපත තීරණය වන්නේ මා පෙර රැස්කරගත් කර්මය අනුව යි.

නොබියව මුහුණ දිය යුතු ය



බුදුසරණ පත්‍රයේ සතර පෝයදාටම පළවන මරණසති භාවනාව කවුරුත් හොඳින් කියවා, ඉගෙන ගත යුතුයි. ඇතැමුන් මරණසති භාවනාවට බොහොම බිය යි. එයට බිය විය යුතු නැහැ. පුළුවන්තරම් සිහි නුවණින් ම මරණ සති භාවනාව දියුණු කළ යුතු යි.
මරණානුස්සති භාවනාව තමන්ගේ මෙලොව යහපත සලසා ගැනීමට විශේෂයෙන් මහෝපකාරී වෙයි. තණ්හාව, තරහව, ඊර්ෂ්‍යාව , මද මාන්න ආදිය මරණසති භාවනාවෙන් අඩු වෙයි. එලෙස ම තම ජීවිත වාසනාවන්ත බවට පත් කරගත හැකි යි. උසස් ධර්ම කරුණු වන කරුණාව, මෛත්‍රිය, දයාව , අනුකම්පාව, අවිහිංසාව ආදිය දියුණු කළ යුතු යි. උසස් ගුණයෙන් සීල, සමාධි, ප්‍රඥා දියුණු කළ හැකි යි. සප්ත විශුද්ධි ධර්මයන් හොඳින් දියුණු කර සිත හොඳ තත්ත්වයකට ගෙන එන්නට පුළුවනි. මරණයට නිර්භීතව මුහුණ දිය හැකි යි. හොඳින් පින් කළ අය මරණයට බිය නැහැ. මරණයට භය වන්නේ පිනක් දහමක් නොකර, සතුන් මරාගෙන, සොරකමේ යෙදෙමින්, අධර්මිෂ්ඨව ජීවත් වන්නන් ය. දරුණු පව් කරන්නන් දින ගණන්, මාස ගණන් , සති ගණන්, දුක් විඳ කෑගසා මැරී අපාගත වෙයි.
එක්තරා තැනැත්තෙක් මරණාසන්නව සත් දිනක් ම නොනවත්වා ම කෑ කෝ ගැසුවා. වේදනා නාශක එන්නත් කළත් කෑගැසීම අඩුවක් නැහැ. පවසන්නෙම දැවෙනවා, තැවෙනවා, පිච්චෙනවා යනුවෙනි. ඒ තැනැත්තා ජීවත්ව සිටිනතාක් කළේ පාප කාරී ක්‍රියාවන්. අධාර්මිකව ජීවත් වුණා. මරණය යන වචනය අසන්නවත් කැමැති නැහැ. දැන් ඒ තැනැත්තා නිරා දුකට පත්වන ලකුණු පෙන්වනවා. මරණයත් සමඟ ම නරකාදියට වැටී යයි. මේ ගැන හොඳ දැනීමක් කවුරුත් ඇති කරගෙන පවට බිය විය යුතු යි. පින වැඩි කළ යුතු යි. තම රැකියාව, අධ්‍යාපනය, දෛනික කටයුතු, ආර්ථික කටයුතු කරගන්නා ගමන් මරණය, අපාය, දෙව් ලොව, දුකෙන් නිදහස්ව නිවනට පත් වීමක් තිබෙනවා යැ’යි සිතිය යුතු යි. එවිට කාටවත් නොබියව , නිර්භීතව ජීවත් ව අවසන් හුස්ම හොඳින් හෙළිය හැකි යි.

ජරා මරණ උපදින සැටි

වප් පුර පසළොස්වක පෝදා සිට සතර පෝයට ම කොටස් වශයෙන් පළවන නව අරහාදී සම්බුදු ගුණ මුල් කරගත් දම් දෙසුම ලිපි මාලාව අංක – 18


ව ඇසුරු කරගෙන පහළ වන්නේ ජිව්හා විඤ්ඤාණය යි.ජිව්හා ප්‍රසාදය තියෙන්නට ඕනේ, බාහිර රසයක් තියෙන්නට ඕනේ, මනසිකාරය තියෙන්නට ඕනේ, ආපෝ ධාතුව තියෙන්නට ඕනේ, දැන් බලන්න දිව වේළිලා නම්, වියළි දිවක් නම් රස තේරෙන්නේ නැහැ. දිවේ තෙතමනය තියෙන්න ඕන රස තේරුම් ගන්න.

‘කායංච පටිච්ච පොට්ඨබ්බේච උප්පජ්ජති කාය විඤ්ඤාණං’

කාය ප්‍රසාදය තියෙන්නට ඕනේ, බාහිර ස්පර්ශ වන අරමුණු තියෙන්න ඕනේ. මනසිකාරය තියෙන්න ඕනේ. කර්මජ පඨවිය තියෙන්න ඕනේ. මොකක් ද මේ කර්මජ පඨවිය කියලා කියන්නේ. කායං ප්‍රසාදය තියෙන රූප කලාපය ගත්තොත් රූප දහයක් තියෙනවා. පඨවි, ආපෝ, තේජෝ, වායෝ, වණ්ණ, ගන්ධ, රස, ඕජා, ජීවිතින්ද්‍රිය, කාය ප්‍රසාදය යන රූප දහයක මිටි තියෙන්නෙ. මේ රූප දහයේ මිටිය තුළ ඒ කලාපයට ම අයිති පඨවි යන රූපයක් තියෙනවා. මේ පඨවි යන රූපයට කියන්නෙ කර්මජ පඨවිය කියලා. කර්මයෙන් හටගත්ත රූපකලාපයක්නෙ මේ කාය දශකය කියලා කියන්නේ. ඒ කාය දශකයේ තියන පඨවියට කියනවා කර්මජ පඨවිය කියලා. දැන් මේ කර්මජ පඨවිය තිබුණහම තමයි කාය ප්‍රසාදය තුළ කාය විඤ්ඤාණය පහළ වෙන්නෙ. දැන් බලන්න, අංශභාගය හැදුණු ලෙඩෙක් ගත්තොත් ඔහුගේ එක අංශයක් පණ නෑ, අත පය පණ නැති වුණාම ඒ ඇත්තන්ට කකුලේ සංවේදිතාවය තේරෙන්නේ නෑ. ඒ කියන්නේ මොකක්ද කාය ප්‍රසාදය තිබුණට එතන පඨවි ගතිය තියනවා. නමුත් ඒවා වැඩ කරන්නේ නෑ දුර්වලයි. ඒ කියන්නේ පඨවි ගතිය හරියට වැඩකරන්නේ නෑ කියන එකයි. සිත් වර්ග හතරක් තියෙනවා.

සංවරයට උපකාරී වන සීලය

පුද්ගලයාගේ චර්යාව හෙවත් හැසිරීමේ ආකාරය ප්‍රකාශ වන්නේ කය හා වචනය මගින් ය. එම කායික හා වාචසිකයේ සංවර බව සීලය ලෙස හැඳින් වේ. අකුසලයෙන් ඈත් වී කුසලයෙහි පිහිටීමට උපකාරි වන්නේ සීලය යි. ඒ අනුව නිර්වාණගාමී ප්‍රතිපදාවේත්, යහපත් ජීවිතයේත් පදනම වන්නේ සීලය යි. එබැවින් පුද්ගලයා නිවැරැදි ශික්ෂණයට පත්වන්නේ සීලයෙන් ය. එක් එක් ආයතනයන්, සංස්ථාවන් නිරවුල්ව පවත්වා ගැනීමට ආයතනික සංග්‍රහය ඉවහල් වේ.

එසේ යහපත් සමාජයක් පවත්වා ගැනීමට ඉවහල් වන්නේ සීලය යි. එය ප්‍රධාන වශයෙන් ගිහි පැවිදි වශයෙන් වෙන් වෙන්ව හඳුන්වා දී තිබේ. ප්‍රධාන වශයෙන් චතුපාරිශුද්ධි සීලය එනම් ප්‍රාතිමෝක්ෂ සංවර සීලය, ඉන්ද්‍රිය සංවර සීලය, ආජීව පාරිශුද්ධි සීලය, ප්‍රත්‍ය සන්නිශි‍්‍රත සීලය වශයෙන් පැවිදි පාර්ශ්වයටත් , නිත්‍ය සීලය හා උපෝසථ සීලය වශයෙන් ගිහි පාර්ශ්වයේ අභිවෘද්ධියටත් සීලය ලෙස ශික්ෂා පද වෙන වෙන ම හඳුන්වා දී ඇත.


බුදුදහම මගින් නිරතුරුව පුද්ගලයාගේ අධ්‍යාත්මික හා බාහිර අභිවෘද්ධියට අවශ්‍ය මඟ පෙන්වීම සිදු කරයි. ඒ අනුව සීලය මගින්ද බලාපොරොත්තු වන්නේ එයයි. බුදුදහමින් පුද්ගලයා අර්ථාන්විත ක්‍රියා සඳහා යොමු කරන්නේ යම් ක්‍රියාවක ආදීනව ය, ආනිශංස හා නිස්සරණය හඳුන්වා දීමෙන් ය. එය මනාව හඳුනාගත් පුද්ගලයා එය තමාට අවශ්‍ය ද? අවශ්‍ය නම් ඇයි, කවර හේතුවක් නිසා ද? කෙබඳු ආකාරයෙන්ද, ආදි වශයෙන් බුද්ධිමත්ව සිතා බලයි. ඒ අනුව එළඹෙයි. අවබෝධයෙන් යමක් සිදු කළ හැකි වන්නේ එවිට ය.

Thursday, March 8, 2018

සතොසින් ඇසුවොත් මෙදහම් මනහර

"බුදුරදුන් දහම් දෙසනුයේ ශ්‍රාවකයන්ට එය දැඩිව ගැනීම පිණිස නොවේ. ඔවුනට දුකින් එතෙර වීමට මග පෙන්වනු සඳහා ය. බුද්ධ වචනයේ ධර්මය උපමා කොට ඇත්තේ පහුරකට ය. එය එතෙරවනු පිණිස මිස කර ගසාගෙන යාමට නොවේ. ධර්ම ශ්‍රවණයෙන් ම විමුක්තිය ලද නොහැකි ය. ඒ සඳහා අනුපූර්ව ප්‍රතිපදාවෙහි හැසිරිය යුතු ය."
ශාසන බ්‍රහ්ම චර්යාවෙහි නිරත වීමට යමෙකු යොමුවන්නේ ධර්ම ශ්‍රවණය තුළිනි. අනුපූර්ව ශික්ෂණයෙන්, අනුපූර්ව ක්‍රියාවෙන්, අනුපූර්ව ප්‍රතිපදාවෙන් කෙසේ නම් රහත් බව ලබන්නේ දැයි පැහැදිලි කරන බුදුදහම මෙසේ පෙන්වා දෙයි.
“මෙලොව උපන් සැදැහැ ඇති තැනැත්තා (ගුරුන් කරා) එළඹෙයි. එළඹ ඇසුරු කරයි. ඇසුරු කරනුයේ ඇසීමට කන් යොමයි. යොමුකළ කන් ඇත්තේ දහම් අසයි. අසා මතකයෙහි තබා ගනියි. නුවණින් අරුත් විමසයි. වටහා ගනී. රුචිය උපදවයි. වෙර දරයි. සසඳා බලයි.භාවනාවට යොමුවෙයි. පරම සත්‍යය පසක් කරයි.”
බුද්ධ වචනය පිළිබඳ බහුශ්‍රැත භාවය නොවේ නම් පිටක සම්ප්‍රදායයෙහි නිපුණතාවය ආර්ය මාර්ගයට අවතීර්ණව සිටින භික්ෂුවකට අවශ්‍යම කරුණකි. “මහණෙනි, භික්ෂුව සැදැහැවත් වුවද, සිල්වත් වුවද බහුශ්‍රැත නොවන්නේ නම්, එම අංගයන් අපරිපූර්ණ වන්නේ ය. කවර නම් උපායෙකින් මම සැදැහැයෙන් සිල්වත් වූයෙම්. බහුශ්‍රැත වූයෙම් වෙම් දැයි එම භික්ෂුව එම අංග පිරිය යුතුය. මෙසේ (බහුශ්‍රැත බවද ඇති කල්හි) ඒ භික්ෂුව පිරිපුන් වන්නේය”යනු බුද්ධ වචනයයි. භික්ෂුව විසින් පර්යාප්ති ශාසනය පිරිය යුතු ය.” මේ සසුනෙහි භික්ෂූන් , සූත්‍රය ,ගෙය්ය, වෙය්‍යාකරණය, ගාථාය, උදානය, ඉතිවුත්තකය, ජාතකය, අද්භූත ධර්මය, වෙදල්ලය යන ධර්මය ප්‍රගුණ නොකරත් නම් එය සද්ධර්මයේ අතුරුදන් වීමට හේතුවන ප්‍රථම කරුණ යැයි” බුදුරජාණන් වහන්සේ වදාළහ. මේ අනුව ධර්ම ශ්‍රවණය හා ධාරණය ද ඔස්සේ උපයා ගන්නා ව්‍යක්ත බව බුදු දහමෙහි ඉතා වැදගත් කරුණක් ලෙස සලකාගෙන ඇත. ශ්‍රැතිය ධනයෙකි.

Monday, March 5, 2018

පින් වැඩෙන බෝධි වන්දනාව

බෝධින් වහන්සේ අපගේ බුදුරජාණන් වහන්සේ ජීවමාන කාලයේදීත්, පිරිනිවීමෙන් පසුවත් එකසේ ම පූජනීයත්වයට පත් වූ මහා වෘක්ෂරාජයාණෝ ය. අපට ඇතිවන බොහෝ කායික, මානසික පීඩා වලදී බෝ සෙවණේ සිට දුක කියන්නෙමු. සුවය පතා ප්‍රාර්ථනා කරන්නෙමු. එනිසා ම පින වැඩෙන ආකාරයට බෝධි වන්දනාවක් කරන ආකාරය මෙතැන් සිට බුදුසරණ සතර පෝදාම පළ කරමු. ශ්‍රී මහා බෝධින් වහන්සේගේ තේජානුභාවයෙන් ඔබට සෙත් වේවා.
නමෝ තස්ස භගවතෝ අරහතෝ සම්මා සම්බුද්ධස්ස///
බුද්ධං සරණං ගච්ඡාමි
ධම්මං සරණං ගච්ඡාමි
සංඝං සරණං ගච්ඡාමි
දුතියම්පි බුද්ධං සරණං ගච්ඡාමි
දුතියම්පි ධම්මං සරණං ගච්ඡාමි
දුතියම්පි සංඝං සරණං ගච්ඡාමි
තතියම්පි බුද්ධං සරණං ගච්ඡාමි
තතියම්පි ධම්මං සරණං ගච්ඡාමි
තතියම්පි සංඝං සරණං ගච්ඡාමි

පින් ඇති දෙව්දුව (උත්තරා විමානය)

මුගලන් මහරහතන් වහන්සේ දිනක් දෙව්ලොව චාරිකාවේ වැඩි සේක. ඉතාමත් සුරූපි දෙව්දුවක් දුටු උන්වහන්සේ මෙසේ විමසූහ.
” පින්වත් දෙව්දුව, මනා රූපයෙන් යුතු ඔබ සියලු දිසා බබළුවන්නී ය. ඕසධී තරුව සේ සිටින්නී ය. කවර හේතුවකින් ඔබගේ පුණ්‍ය සම්පත් සමෘද්ධ වෙමින් මේ මන වඩන (සිතන සිතන) සම්පත් ඔබට ලැබුණේ ද? මිනිස් ලොව සිටිය දී කවර නම් පිනක් ඔබ විසින් කරනු ලැබුවා ද? මුගලන් තෙරුන් වහන්සේ කළ විමසීමට සතුටු සිත් ඇති වූ ඒ දෙව්දුවමේ දිව්‍ය සම්පත් කවර කුසල කර්මයක අනුසස් දැයි මෙසේ ප්‍රකාශ කළා ය.
දේවතාවිය – පින්වත් ස්වාමීන් වහන්ස, පෙර දා, මම මනුලොව ගිහිගෙයි වාසය කළෙමි. නිති පඤ්ච ශීලය රකිමින් පොහෝ දිනයන් හි අෂ්ඨාංග උපෝසථය සමාදන් වීමි. මසුරු බවක්, ඊර්ෂ්‍යාවක්, එකට එක කිරීමක් හෝ කිසිවකුට ක්‍රෝධ නො කරන්නියක් වීමි. කයින්, වචනයෙන් හා ඉන්ද්‍රිය සංවරයෙන් යුතුව සැමියාගේ අදහස් අනුව ජීවත් වෙමින් මාගේ ගෙයි වාසය කළෙමි.
ආර්යය සත්‍ය දැන ගැනීමෙහි සිත් ඇත්තී ව පසැස් ඇති ගෞතම බුදුරජාණන් වහන්සේගේ උපාසිකාවක් වීමි.

දේවාශිර්වාදය ලබන්නට නම්..

බලාපොරොත්තු, ප්‍රාර්ථනා, අධිෂ්ඨාන ඒ ආකාරයෙන් ම ඉෂ්ඨ කර ගැනීමට අපි සැවොම කැමැත්තෙමු. ඒ සඳහා නිරතුරුව උත්සාහ ගනිමු. නොයෙක් ක්‍රමෝපායන් යොදමු. එහි දී ඇතැම් බෞද්ධයන් පුරුදු වී සිටින්නේ මිථ්‍යා දෘෂ්ඨික ක්‍රම අනුගමනය කිරීමට ය. තම ලාභ අපේක්ෂාවන් මුදුන්පත් කර ගැනීම සඳහා භූමාටු මට්ටමේ දෙවියන් වැඩ හිඳින දේවාලවලට ගොස් දෙවියන් යැදීමට, භාරහාර වීමට, පූජා වට්ටි දීමට පුරුදු වී සිටිති. එයට හේතුව මොවුන් සැබෑ ලෙස ම තිසරණය තුළ ස්ථාපිත වී නොතිබීම ය. ඒ වගේම බුදුන් සරණ ගිය පින්වත් දෙවිවරු ගැන නොදන්නාකමයි.
ඒ නිසා මේ ලිපියෙන් අප කියා දෙන්නේ අවබෝධාත්මක ලෙස තිසරණය තුළ ස්ථාපිත වී සිටින පින්වත් දෙවිවරුන්ගේ වන්දනාව හා ආශීර්වාදය ලබාගැනීම පිළිබඳවයි. බුදුරජාණන් වහන්සේගේ දේශනයට අනුව දිව්‍ය ලෝක හයක් ගැන අපට අසන්නට ලැබේ. ඒවා නම් චාතුර්මහා රාජිකය, තාවතිංසය, යාමය, තුසිතය, නිම්මානරතිය, පරනිම්මිත, වසවර්ති යන දිව්‍ය ලෝකයන් ය.
චාතුර්මහා රාජිකයේ වැඩ සිටින්නේ සතරමහා දෙව්රජ දරුවන්, එනම් නැගෙනහිර දිසාවට අධිපති ගාන්ධර්වයන්ට අධිපති ධ්‍රැරාෂ්ඨ දෙව් මහ රජු, ඒ වගේම දකුණු දිශාවට අධිපති කුම්භාණ්ඩයන්ට අධිපති, විරූඪ දෙව් මහ රජු, ඒ වගේ ම බටහිර දිසාවට අධිපති නාගයන්ට අධිපති, විරූපාක්ෂ දෙව් මහ රජු, උතුරු දිශාවට අධිපතිත්වය දරන්නේ යක්ෂයන්ට අධිපති වෛශ්‍රවණ දෙව්මහ රජුන්ය.
තාවංතිසයත් චාතුර්මහාරාජිකයත් යන දෙදෙව්ලොවටම අධිපතිව කෝටි සංඛ්‍යාත දෙව් පිරිස් පාලනය කරන සෝවාන් ඵලයට පත්ව සිටින උතුම් දිව්‍ය රාජයා වන්නේ සක්දෙව් මහා රජු ය. යාමයට අධිපතිව වැඩ වසන්නේ සූයාම දිව්‍ය පුත්‍රයා ය. තුසිතයට අධිපතිව වසන්නේ මතු බුදුවන සංතුසිත දිව්‍ය රාජයා ය. සුනිම්මිත දිව්‍ය රාජයා නිම්මානරතියට අධිපතිව වැඩ වසති. වසවර්ති දිව්‍ය රාජයා වැඩ වසන්නේ පරනිම්මිත වසවර්ති දිව්‍ය ලෝකයට අධිපතිවයි.

Friday, March 2, 2018

කැඳත් පුදා දෙව්ලොව යති ( සීහළවත්ථු කතා )

මහරජ, මම ඔබට සාධුකාර නො දුන්නෙමි'. මම චුල්ලී උපාසිකාවටත්, ඇය දුන් දානයටත් සාධුකාර දුන්නෙමි. ඇය මුදිතා ගුණයෙන් පරිපූර්ණ ය. බොහෝ ශ්‍රද්ධාවන්තී ය. ඇය රහතන් වහන්සේ උදෙසා දනක් පූජා කළෙන් මම මෙසේ සාධුකාර දුන්නෙමි කී ය.
ඈත අතීතයේ පියංගුදීප නමින් දිවයිනක් විය. ඒ දිවයිනේ ෂඩ්අභිඥාලාභි වූ මහත් සෘද්ධි ඇති කනපියපුත්ත තිස්ස නම් රහතන් වහන්සේ නමක් වැඩ සිටියහ. උන්වහන්සේ ගේ ඇසුරෙහි චුල්ලනාග නමින් සෘද්ධිමත් කීකරු සාමණේරයන් වහන්සේ නමක් වාසය කළේ ය.
ඒ කාලයේ ම හෙළ දිවයිනේ චුල්ලී නමින් උපාසිකාවක් සිටියා ය. ඇය බොහෝ ශ්‍රද්ධාවන්තී ය. තුනුරුවන් කෙරෙහි ප්‍රසන්න සිත් ඇත්තී ය. කුලී වැඩ කරමින් ජීවත් වන ඇය, යම් කුඹුරක ගොයම් කපා අවසන් වූ පසු ඒ ගොයම නැවත අවුස්සා එහි ඇති වී කරල් එකතු කර ඒ වී තම නිවසට රැගෙන ගොස් කොටා සහල් කරමින් ජීවත් විය.

දිනක් ඇය ‘මේ සහල් වලින් මම දානය සකසා සංඝයා වහන්සේට පූජා කරමි” යැයි සිතා විහාරස්ථානයට ගොස් එක් ස්වාමින් වහන්සේ නමකට ආරාධනා කොට සුලු සහල් කැඳක් සමඟ බත් ද පිළියෙළ කොට පිදුවේ ය.

කෘතවේදී ළමා පරපුරක් වෙනුවෙන්

සිද්ධාර්ථ කුමරු ගිහිගෙය අත්හැර පැවිදි වී බුද්ධත්වයට පත් වී කාලයක් ගිය පසුව මහාප්‍රජාපතී ගෝතමිය ඉතා ම අමාරුවෙන් පැවිද්ද ලබා කාන්තා විමුක්තිය වෙනුවෙන් මෙහෙණි සස්න ආරම්භ කළා ය.
පැවිදි වූ මුල් කාලයේ දී එතුමිය බුදුරදුන් තමන්ගේ පුතා කියා සිතුවේ නැත. තමන්ගේ ගුරුවරයා ලෙසයි සිතා ඇත්තේ. සිරිතක් වශයෙන් පිරිස කෙළවරට ගොස් බණ ඇසූ ගෝතමිය ටික දිනකින් රහත් ඵලයට පත් වූවා ය. එක් දවසක් බුදුරදුන් ධර්මය දේශනා කරන මොහොතක උන්වහන්සේ ඉදිරිපිටට පැමිණ ධර්මාසනය ළඟ වාඩිවී බණ අසමින් සිටියා ය. අත්දෙක ඔසවා නළල මත තබා බුදුරදුන් දෙස ම බලමින් බණ ඇසුවා ය. දැන් ගෝතමියගේ දෑසින් කඳුළු වැගිරෙන්නේ ය. බුදුහාමුදුරුවෝ සුළු මෑණියන් දෙස බැලූහ. වෙනදා පිටුපසට වී බණ අසණ මෑණියන් අද මේ විශාල පිරිසක් අතරින් ඉදිරියට ම විත් බණ අසන්නී ය. මේ වෙනස, කුමක්ද? මෑණියනි, ප්‍රජාපතිනියණි, අද මා ඉදිරිපිටට ම ඇවිත් මා දෙස බලා ඉන්නේ ඇයි?

පින් කළ නොහැකි ලොව

ඔහු ඒ වන විට කවර තැනක සිටී දැයි බුදු නුවණ මෙහෙයවා බලත් ම කලුරිය කොට අරූප ලෝකයෙහි ඉපිද සිටින බව අවබෝධ විය. එයින් පැහැදිලි වන්නේ රූපය ගැන කළකිරී භාවනා කොට කෙලෙස් ප්‍රහීණ කිරීමෙන් අරූප තලයෙහි උපත ලබා දෙන බවයි.
සිත මිස කය නැති බඹලොව සතර කි 
සිත නැතිව ම කය ඇති බඹ තලය කි
මෙද සත පින් කොට උපදින පෙදෙස කි
එහි උපනත් කුසලක් නොම කළ හැ කි
සිත ඇති, රූපයක් නැති අරූප බ්‍රහ්ම ලෝක සතරකි. සිත නැති, රූපය ඇති එක් අසඤ්ඤ බ්‍රහ්ම ලෝකයකි. මේවායේ වසන සත්ත්වයන් පින් කොට උපත ලබා සිටී. එහෙත් ඒ කිසිවෙකුට කුසලයක් කළ නො හැකි ය. මේ ලෝවැඩ සඟරාවෙහි එන ඉහත කවියෙහි අර්ථ යයි.
සමසතළිස් කර්මස්ථාන අතුරෙන් සුදුසු එකක් අනුව භාවනා කිරීමෙන් සිත දියුණු කොට ගත් අය ධ්‍යාන උපදවා ගනිති. එය බුදු උපතටත් පෙර සිට සමාජයෙහි ක්‍රියාත්මක ව පැවතුණු බව ආළාරකාලාම, උද්දකරාම ආදීන්ගෙන් පැහැදිලි වෙයි. සමථ භාවනා ක්‍රමයෙන් සිත දියුණු කොට ප්‍රථම ධ්‍යානය උපදවා ගත් අය මියගිය කල්හි බ්‍රහ්මපාරිසජ්ජ, බ්‍රහ්මපුරෝහිත, මහාබ්‍රහ්ම යන බ්‍රහ්ම ලෝකයන්ගෙන් එකක උපත ලබති. තවදුරටත් භාවනා කිරීමෙන් ද්විතීය ධ්‍යානය ලැබූ අය කලුරිය කළහොත් පරිත්තසුභ, අප්පමාණසුභ, ආභස්සර යන බ්‍රහ්මලෝකයන්ගෙන් එකක උපත ලබති. භාවනා මඟින් තෘතීය ධ්‍යානය උපදවාගෙන සිටිය දී කලුරිය කළ අය පරිත්තසුභ, අප්පමාණසුභ, සුභකිණ්හක යන බ්‍රහ්මලෝකයන්ගෙන් එකක උපත ලබති. භාවනාව වැඩිදියුණු කොට චතුර්ථ ධ්‍යානය ලැබුවෙක් වේහප්ඵල, අසඤ්ඤසත්ත යන බ්‍රහ්ම ලෝකයන්ගෙන් එකක උපත ලබති. විදර්ශනා භාවනාවෙන් අනාගාමි තත්ත්වය උදාකරගත් කෙනෙක් මියගිය කල්හි අවිහ, අතප්ප, සුදස්ස, සුදස්සි, අකනිට්ඨ යන සුද්ධාවාසයන්ගෙන් එකක උප්පත්තිය ලබති.