මැති ඇමැතිවරුනි, කිමෙක්ද අප දැන් ගත යුතු පියවර? වැසි නැත, ජලය නැත, ආහාර හිගය තදින් බලපානවා. මේ කලිගු රට මහත් විපතකට පත් වෙලා. නියගය සමග මහා දුර්භික්ෂයක්. එපමණක්ද? භයානක වසංගත රෝග පැතිරිලා. රටෙහි සශ්රීකත්වය පතා කුරු රාජ්යයේ මංගල හස්තියා ගෙන ආවත් රටට සෞභාග්යය උදා වූයේ නැත. වැසි පතා මහා යාගයක් කරමුද.? නොඑසේ නම් දහස් ගණන් පරිෂ්කාර, ලක්ෂ සංඛ්යාත මල් පහන් රැගෙන මහා පූජාවක් කරමුද? ඇතැම් රටවල කරන පරිදි පොල් ගසා දෙවියන්ට සැළ කර සිටිමුද ? මහ ඇමැතිය තොප කුමක් කියන්නෙහිද?
මහ රජතුමනි, කුරු රට සශ්රීකවී ඇත්තේ මංගල හස්තියා වශයෙන් සළකන තිරිසන් සතා නිසා නොවේ. නොයෙක් යාග හෝම අහස උසට කරන පරිෂ්කාර පූජා, ලක්ෂ සංඛ්යාත මල් පහන් පූජාවන් නිසා නොවේ. කුරු රටෙහි පාලකයන් එක්තරා රාජ ධර්මයක් පිළිපදිනවා. එම රාජ ධර්මය රටෙහි රජතුමා පටන් සාමාන්ය වැසියා දක්වා සියලු දෙනාම හොඳින් ආරක්ෂා කරනවා. කුරු රට සශ්රීක වී ඇතAතෙA එම නිසයි රජතුමනි '
'එසේනම් ඇමැතිවරුනි, අපි කුරු රටට දූත පිරිසක් පිටත් කර යවමු. වහා කුරු රට රජ තුමන් බැහැ දැක එම රාජ ධර්මය හදාරා පැමිණිමට නියම කරමු. එම දූත පිරිසෙහි ප්රධානත්වයට අපේ මහ ඇමතිව පත් කරමි' රාජ නියමයෙන් එම දූත පිරිස දින කිහිපයක් දුර කතර ගෙවා කෝරව්ය නුවරට ගොස් කුරු රට මහ රජ තුමා බැහැ දැක්කේය. අසල්වැසි රාජ්යයකින් පැමිණි මෙම දූත පිරිස හරසරින් පිළිගත් රජ තුමා ඔවුන්ට කළ යුතු ආගන්තුක සත්කාර කර, කුමන දූත මෙහෙවරක් සඳහා මෙහි පැමිණියේද ? යනුවෙන් විමසුවේය.
' මහ රජතුමනි, අපගේ 'කලිඟු' රටෙහි මහා දුර්භික්ෂයක් හටගෙන තිබෙන බව ඔබ තුමා දැනටමත් දන්නෙහි ය. වැසි නැතිව මුළු රටම නියඟයට ගොදුරුවෙලා. වගා කටයුතු නොහැකිවීමෙන් කෙත්වතු පාළු වෙලා. තුරු ලතා වැනසී ගොස්, ගංඟා ඇළ දොළ සිඳී ගොස් ජනතාවට පානීය ජලය නොමැතිව ඔවුහු උද්ඝෝෂණ කරති. දියකඩිතිවල තියෙන ජලයටද අප ද්රව්ය මිශ්ර වෙලා. ආහාර අහේණිය නිසා ජනතාව නහර වැල් ඉල්පී ගොස් ඇටසැකිලි බවට පත් වෙලා. ඒ අතර නොයෙක් ලෙඩ රෝග පැතිරිලා, බැලු බැලූ අත මළ ගෙවල්. රජතුමනි, අපි ඔබ තුමාගේ මංගල හස්ති රාජයා ගෙන ගියෙමු. යාග හෝම කළෙමු. මෙතෙක් කිසිදා නොකළ පුද පරිෂ්කාර පූජා කළෙමු. දෙවියන් ඉදිරියෙහි අපගේ කෝපය පළ කරනු වස් පොල් ද ගැසුවෙමු. මේ කිසිවකින් ඵලක් නොවුණි. මහ රජතුමනි, ඔබ වහන්සේගේ රාජ්යය බෙහෙවින් සශ්රීක බව පෙනෙයි. වැසියෝ කෙළිදෙලෙන් පසු වෙති. ඔවුන්ට අග හිඟයක් නැති බව පෙනෙයි. සතර වාහල්කඩ දන් සැල් දැකීමෙන් අපට ඒ බැව් පසක් වුණා.'
'තානාපතිවරුනිs, එවැනි අහේනියක් ඇති බැව් ඔබ රටෙහි මැතිs ඇමැතිවරු සහ ඔවුන්ගේ දරු පරපුර මෙන්ම ඥාති හිතවතුන්ගේත් චරියාව අනුව අපට නොපෙනෙයි. ඔවුන් බොහෝ සැපසේ සිටින බවක් පෙනෙනවා. ඒ කෙසේ වෙතත් ඔබලාට අප රජයෙන් අවශ්ය කුමක්ද. සහනාධාර අවශ්යද? ධාන්ය අවශ්යද...? නොඑසේ නම් පොලී රහිතව කිසියම් ණය මුදලක් අවශ්යයද. අපගේ භාණ්ඩාගාර වල මුඳල් සංචිත පිරී ඇත.' ' නැත නැත මහ රජ තුමනි, අපට එවැනි අවශ්යතාවයක් නැත රජතුමනි. අපි මෙතුවක් කාලයක් ඒවැනි ආධාර මත යෑපුණෙමු. එහෙත් කිසිදු පලක් වූයේ නැත එයට වඩා හරවත් දෙයක් අප බලාපොරොත්තු වෙමු. ඔබ තුමාගේ රාජ්යයෙහි 'කුරු ධර්මය' ක්රියාත්මක වන බව දැන ගතිමු. එම ධර්මය අපට දෙනු මැනව. අප උදක්ම පැමිණියේ ඒ සඳහාමයි '
' බොහෝම සතුටුයි තානාපතිවරුනි, අපේ කුරු ධර්මය ඔබගේ රාජ්යයට ද අවශය වීම පිළිබඳ සතුටුයි. කුරු ධර්මය කියන්නේ අපේ රටෙහි ආණ්ඩුq ක්රම ව්යවස්ථාව කීවොත් වැරදි නැහැ. එය අපේ රාජ ධර්මයයි. එය අප දිවි හිමියෙන් රකිනවා. ඒ නිසාම අප රට සුත මුදිත වෙනවා. ආරාවුල් ගැටුම් උද්ඝෝෂණ ඇති වන්නෙත් නැහැ. සියලු දෙනාම සමගියෙන් සාමයෙන් වාසය කරනවා. කලට වැසි වසිනවා. කෙත්වතු සාර වෙනවා. වැසියන්ගේ සිත් මල් පිබිදෙනවා. එහෙත් දූතවරුනි, මට එය දීමට හැකියාවක් නොවීම ගැන කනගාටුයි. එයට හේතුව මම පැහැදිළි කරන්නම්. අපේ ජාතික උත්සව අවස්ථාවෙහි ඊතළ හතරක් හතර දිසාවට විදීම අපගේ සම්ප්රදායක්. එදා මම ඊ පහර හතරක් මුදාහැරියා, එයින් තුනක් වැටුන ස්ථානය දුටුවා. හතර වැන්න පොකුණ තුළට ඇදී ගියා. එය පොකුණ තුළ විසූ මත්සයයකුගේ වැදී එම සතා මරණයට පත්වන්නට ඇතැයි මට හැඟුණා. එයින් මා නොදැනුවත්ව හෝ ප්රාණඝාතයක් සිදුවන්නට ඇති.මගේ කුරු ධර්මයට හානි වන්නට ඇතැ'යි සිතමි. එබැවින් මගේ මෑණියන් වෙත ගොස් එය ලබා ගන්නා මෙන් ඉල්ලා සිටිමි 'රජ තුමාගේ එම ප්රකාශය අනුව ඔවුන් රාජ මාතාව සමීපයට ගොස් තම ඉල්ලීම ඉදිරිපත් කළා.
'මම ඔබ ඉල්ලන කුරු ධර්මය දීමට ඉතා කැමැත්තෙමි.... එහෙත් එය දීමට අයිතියක් ඇතැයි මම නොසිතමි. එයට හේතුව මම පැහැදිළි කරමි. දරුවනි, අසල් වැසි අපේ මිතුරු රජයකින් මට දහසක් වටිනා රන් මාලයක් සහ ලක්ෂයක් වටිනා සඳුන් අරටුවක් ත්යාග වශයෙන් ලැබුණා. එයින් මගේa දෙටු ලේලියට දහසක් වටිනා රන් මාලාවත්, කණිටු දියණියට ලක්ෂයක් වටිනා සඳුන් අරටුවත් පරිත්යාග කළා...... මෙහිදී දෙටු ලේලියට මගෙන් අසාධාරණයක් සිදුවුණිදැ'යි මට සැකයක් ඇත. එබැවින් ඔබ රාජ මහේෂිකාව වෙත් ගොස් ඇගෙන් කුරු ධර්මය ලබා ගැනීම වඩාත් සුදුසුයි. එතුමිය එය හොඳින් ආරක්ෂා කරනවා' ඒ අනුව දූත පිරිස රාජ මහේෂිකාව වෙත ගොස් කරුණු සැළ කර සිටියි.
'තානාපතිවරුනි, කලිඟු රට රජ තුමාලේ ඉල්ලීම මම බෙහෙවින් අගය කරමි, එහෙත් මට එම ඉල්ලීම ඉටු කර දීමට සදාචාරාත්මක අයිතියක් ඇතැ'යි මම නොසිතමි. දවසක් අපේ මහ රජු සමඟ එතුමාගේ මලණුවන් වන යුව රජු ඇතු පිටින් වීථි සංචාරය කළා. මා ඔවුන් දෙස කවුළුවෙන් බලා සිටියා. එහිදී රූසිරින් යුතු යුව රජු කෙරෙහි මසිත රාගයෙන් බැඳී ගියා. එය නරක සිතුවිල්ලකි. මගේ ශීලය ගැන මට සැකයි. එබැවින් තානාපතිවැරනි, යුව රජු වෙත ගොස් කුරු ධර්මය ලබා ගත මැනවි ' ඔවුන් යුව රජු සමීපයට ගොස් තම අවශ්යතාව ප්රකාශ කරති. යුව රජු මෙසේ පවසයි.
' තානාපතිවැරනි, ඔබලාගේ ඉල්ලීමට මම ගරු කරන්නෙමි.... එහෙත් එය ඉටු කිරීමට නොහැකිවීම ගැන කනගාටු වෙමි. දිනක් මම මහ රජ තුමා බැහැදැකීමට ගියෙමි. රාත්රිය මාළිගාවේ ගත කළෙමි. ආපසු මාළිගාවෙන් පිටවන විට මා දුටුවේ මගේ සේවක පිරිස පෙර දින සිටි අයුරින් සීරුවෙන් සිටින ආකාරයයි. ඔවුන් වැස්සේ තෙමෙමින් , සීතලේ ගැහෙමින්, කුසගින්නේ මුළු රැය පුරාවටම සිටියා. මහත් පීඩාවට පත් වුණා. තානාපතිවරුනි, වැසියා පීඩාවට පත් කිරීම පාලකයන්ගේ කාරියක් නොවේ. පෙර ඇතැම් රජවරු, ඇමතිවරු, ප්රභූවරු මහ මග ගියත් එයින් ජනතාව පීඩාවට පත් වූහ. එය මම කිසිසේත් අනුමත නොකරමි. වැරදීමකින් එවැනි වරදක් මගෙන් සිදු විය. එබැවින් කුරු ධර්මය දීමට මම සුදුස්සකු නොවෙමි. අපගේ පුරෝහිත වෙත ගොස් එය ලබාගත මැනවි. ඒ අනුව ඔවුහු පුරෝහිත සමීපයට ගියහ.
පුරෝහිත මෙසේ පවසයි. තානාපතිවරුනි, වෙනත් රාජ්යයකින් අපේ මහ රජුට නවීන පන්නයේ සුඛෝපභෝගී රථයක් ලැබුණා. එය රජුට නොව, වඩා සුදුසු වයෝවෘද්ධ මටයි යන පව්කාර හැඟීම මට ඇති වුණා. එයින් අප අනුගමනය කරන කුරු ධර්මයට හානියක් සිදුවී'යි මම සිතමි. එබැවින් ඔබලා අපේ මිනුම් කටයුතු භාර ඇමති වෙත යනු මැනව ' ඒ අනුව ඔවුන් මිනුම් ඇමති වෙත ගොස් කරුණු සැළ කරති.
' තානාපතිවරුනි, මා වෙත එම උතුම් කුරු ධර්මය නැති බව මට හැඟෙනවා. එක් දිනක් රජයට අයත් කුඹුරක සීමා සලකුණු කරමින් ඉනි සිටුවූවෙමි. ඉන්නක් සිටවන විට සතෙකගේ හඬක් ඇසුණා. කකුළුවකු විය හැකිය'යි මම සිතමි. එම කකුළුවා මිය යන්නට ඇති. මාතින් ප්රාණඝාතයක් සිදුවී'යි සැකයක් ඇත. ඒ උතුම් දහම උතුමකුගෙන්ම ලබා ගත යුතුයි. එහෙත් මා එය දීමට සුදුස්සකු නොවන බව මම විශ්වාශ කරමි. මට වඩා හොඳින් කුරු දහම රකින රාජකීය රියෑදුරා වෙත ගොස් එය ලබා ගත මැනව ' ඒ අනුව ඔවුහු රියෑදුරා වෙත ගොස් ඉල්ලීම ඉදිරිපත් කළහ. ඔහු පැවසුවේ ' දිනක් මම රථය පදවන විට අශ්වයන්ට තැලුවෙමි. එයින් අශ්වයෝ බියට පත් වූහ. මාගෙන් සත්ත්ව හිංසාවක් සිදුවී'යි මම සිතමි. එබැවින් කුරු ධර්මය දීමට සුදුස්සෙක් වශයෙන් නොසිතමි. ඔබලා රටෙහි සිටු තුමා වෙත යනු මැනව' ඒ අනුව සිටු තුමා ඔවුනට පැවසුවේ ' තානාපතිවරුනි, මා කෙසේනම් ඔබේ ඉල්ලීම ඉටු කරන්ටද ? රජුගේ හැල් කෙත දුටු මට රන්වන් කරලින් මාලාවක් ගොතන්නට හිතුණා. රජුට දැනුම් නොදී මම හැල් කරල් මිටියක් ගෙන්වා ගත්තා. රාජ්ය දේපල එසේ පෞද්ගලික පරිහරණය කිරීම කොතරම් බරපතළ වරදක්ද එය මගේ හිතට වද දෙන ප්රශ්නයක්. ඇතැම් රටවල මැති ඇමැතිවරු එසේ රාජ්ය දේපල අයථා අයුරෙන් පරිහරණය කරන බව මම අසා ඇත්තෙමි. තමන්ගේ පමණක් නොව, තම නෑදෑ සනුහරේම සුඛ විහරණය සඳහා රාජ්ය දේපල යොදා ගන්නා මැති ඇමැතිවරුන් සිටින බව මම අසා ඇත්තෙමි. එය සොරකමති. දූෂිත ක්රියාවකි. එවැනි දූෂණයක් වුණාදැ'යි මට සැකයක් ඇති බැවින් කුරු ධර්මය දීමට තරම් මම සුදුස්සකු නොවෙමි. එබැවින් ඔබලා භාණ්ඩාගාරය භාර මුඳල් ඇමති වෙත යන්න '
දූත පිරිස මුදල් ඇමැතිට කරුණු සැළ කරති. මුඳල් ඇමති පැවසුවේ ' මම එම උතුම් ධර්මය දීමට සුදුස්සෙක් නොවෙමි, රජයට සහ සිටුවරයාට අයිති ධාන්ය බෙදීමේ දී රජයට වැඩි කොටසකුත් සිටුවරයාට අඩු කොටසකුත් වෙන් කර ඇති බව මට වැටහුණා. එයින් සිටුවරයාට අවාසියක් සිදුවී'යි මට හැඟෙනවා. එවැනි අසාධාරණයක් සිදු කළ මාහට උතුම් ධර්මය පැවසීමට අයිතියක් නැති බැවින් ඔබලා නගරයේ දොරටුපාලයා වෙත යන්න. ඔහු මැනවින් කුරු ධර්මය ආරක්ෂා කරනවා.' දූත පිරිස අදහා ගත නොහැකිව හිසෙහි අත තබා ගනිති. අනේ මොවුන් කොතරම් සාධාරණ නිලධාරීන්ද ? ඒකටත් අපේ රටේ මැති ඇමැතිවරුන්, රාජ්ය නිලධාරින් ඔවුන් රිසිසේ වංචා කරති. දූෂිත ක්රියා සිදු කරති. පොදු දේපළ පෞද්ගලිකව පරිහරණය කරති. එසේ කරමින් අනේකවිධ සැප සම්පත් අනුභව කරති. අපේ රට කොතරම් අවාසනාවන්තද? මෙසේ කථිකා කරමින් ඔව්හු දොරටුපාලයා වෙත ගියහ.
'එක්තරා දිළඳු පුද්ගලයකු සහ ඔහුගේ නැගණිය දොරටුවෙන් ඇතුල් වීමට ආවා. ඔවුන් පෙම්වතුන් යුවළක් වශයෙන් සලකා මම ඔවුන්ට අපහාසාත්මකව කථා කළෙමි. තාගේ අඹුවත් සමඟ මහ වනයෙහි මෙතෙක් වෙලා පෙම් කෙළියෙහි යෙදෙමින් සිටියේද? ආදී වශයෙන් මම ඔවුන්ට අපහාස කළෙමි. එම සිදුවීම මගේ හිත තුළ තාම දෝංකාර දෙනවා. එවැනි වරදක් කළ මාහට කුරු ධර්මය පැවසීමට අයිතියක් නැත '
දූත පිරිස මහත් සංවේගයට පත් වූහ. තවත් කාගෙන් නම් කුරු ධර්මය අසා ගන්නද ? අහෝ අප දැන් අපගේ කළිඟු රටෙහි රජ තුමාට කුමක් පවසන්ටද ? අපේ රටට කාගේ පිහිටක්ද ? මෙසේ ශෝකයෙන් සිටින අතර කුරු රජතුමාගේ නිලධාරියෙක් පැමිණ එම දූත පිරිස රජ මාළිගාව වෙත කැඳවාගෙන ගියේය. ඔවුනට ඇස් අදහා ගත නොහැකි විය. රජු සිංහාසනයෙහි අසුන් ගෙන සිටි අතර, මැති ඇමැතිවරුන් සමග පෙර මුණගැසුණු සියලු දෙනාද අසුන් ගෙන සිටිති. ඔවුන්ට අසුන් ගන්නා ලෙස පැවසූ කුරු රජ තුමා ස්වකීය දේශනය ආරම්භ කළේය.
'තානාපති වරුනි, අපගේ ශ්රේෂ්ඨ කුරු ධර්මය ඉල්ලා අප වෙත පැමිණීම ගැන බෝහෝ සතුටු වෙමු..... එය අප මාතෘ භූමියට දැක්වූ ගෞරවයක් වශයෙන් සළකමු. එසේ වුවත් ඔබලා මෙලෙස වෙහෙසට පත් කිරීමට සිදුවීම ගැන අප කනගාටු වෙනවා. අපට අවශ්ය නම් ඔබ ඉල්ලූ මොහොතෙහිම කුරු ධර්මය ලියා දීමට හැකියාව තිබුණා. එසේ නැතහොත් ඇතැම් රටවල කරන ආකාරයට විශාල වියදමක් දරා, සංදර්ශනයක් පවත්වා රජයේ මුඳල් කාබාසිනියා කර බොරු ආටෝපයක් මවා පෙන්වා අපේ කුරු ධර්මය ඔබලාට දීමටත් හැකියාව තිබුණා. එහෙත් වඩාත් ඵලදායක අයුරෙන් එය ලබා දීමට මමත්, මගේ ඇමැති මණ්ඩලයත් තීරණය කළා. ඒ අනුව ඔබලාට එය ප්රායෝගික වශයෙන් ලබා දීමට පියවර ගත්තා. අප ලබා දුන් ප්රායෝගික දැනුම මඟින් මෙම ධර්මය කොතරම් අවංකව, කැපවීමෙන් රැකිය යුතු ධර්මයක්ද යනු ඔබලාට වැටහෙන්නට ඇතැ'යි විශ්වාස කරමු.
මාත්, මගේ යුව රජු ඇතුළු පවුලේ සියලු දෙනාමත් මැති ඇමැතිවරුන්, නිලධාරීන් පමණක් නොව රට වැසියන් ද කුරු ධර්මය පණ මෙන් සුරකින බව ඔබලාට වැටහෙන්නට ඇත. රටක රජු ආදර්ශවත් විය යුතුයි. මැති ඇමැතිවරුන් නිලධාරීන් ආදර්ශවත් විය යුතුයි. එවිට සමස්ත රට වැසියාම එය ආදර්ශයට ගනු ඇත. දැන් ඔබලාට කුරු ධර්මය පැහැදිළි කරන්නෙමි. එය නම් පංචසීල ප්රතිපත්තියයි. එනම්, පර පණ නැසීමෙන් වැළකීම, සොරකමින් වැළකීම, වැරදි කාම සේවනයෙන් වැළකීම, බොරු කීමෙන් වැළකීම, මත්වන දෙයින් වැළකීම කියන මේවායි. මේවාට සම්බන්ධ වන තවත් කරුණු රැසක් තිබෙනවා. කයින් වචනයෙන් මෙන්ම මනසින් පවා සංවර විය යුතු බව රාජ මාතාව, අග මෙහෙසිය, දොරටුපාලයා, රාජකීය රියෑදුරා වැනි අයගේ ක්රියාවන් මගින් වැටහෙන්නට ඇත. අපගේ රට තුළ තුරු ලතා වනසමින් වනාන්තර පාලු කරමින් මුදල් උපයන දැව ජාවාරම්කරුවන් නැත. අසරණ සත්ත්වයින් ඝාතනය කරන මස් වැද්දන් ද නැත. ගංගා, ඇළ, දොළ වනසමින් මුදල් උපයන වැලි ජාවාරම් කරුවන් පස් ජාවාරම්කරුවන්, නැත. කොටින්ම කියනවා නම් අපේ රටේ ජනතාව පරිසරයට ආදරය කරති. ඒනිසා අප රටෙහි කලට වැසි වසිනවා. කෙත් වතු සරු සාර වෙනවා. ආහාර හිඟයක් නැහැ. මුළු පරිසරයම සුන්දරයි. මිනිසුන්ගේ සිත් සතන් සොම්නසින් පිරී ඇත. පාතාලයන් අපරාධකාරයන් නැත . ලෙඩ රෝග නැහැ. වෛද්ය ශාලාවල දිග පෝළිම් නැහැ. බෙහෙත් නැත පහසුකම් නැත. ජලය නැත. කියමින් උද්ඝෝෂණය කරන්නන් ද නැත. අප කුරු ධර්මය සුරැකීමේ ඵලය මැනවින් අත් විඳින්නෙමු. තානාපතිවරුනි, රන් පතෙහි ලියන ලද කුරු ධර්මය ඔබට පිළිගන්වමි. මෙය රැගෙන ගොස් ඔබේ කලිඟු රට ද සෞභාග්යය කරා ගෙන යනු මැනවි. ....' පංචතූර්ය නාදය දසත පැතිරෙද්දී මාළිගා පරිශ්රය ජනතාවගේ සාධු නාදයෙන් ගිගුම් දෙන්නට විය.
බටුගොඩ ශ්රී ජයසුන්දරාරාම මහා විහාරාධිපති
ධර්මවේදී නාලන්දේ විමලවංශ නාහිමි
2016 ජුනි මස 19 වැනිදා ඉරිදා දින බුදුමග පුවත් පතෙහි පළ වු ලිපියකි
No comments:
Post a Comment