මනස නොහදා ඇඟ, නිය, ඇහිබැම, ශරීරය, සම සැකසීමට යාම තුළ සිදුවනුයේ අයහපතකි. යහපත් වැඩදායක තීරණගැනීමට අවශ්‍ය වන්නේ උස්මහත් වූ ශරීරයක් නොව දියුණු මනසකි. පෞරුෂය ඇත්තේ දියුණු මනසේ මිස ලොකු බඩ පපුව තුළ නොවේ. භාවනාව තුළින් තම සිත මෙන් ම ලෝකය මනාව දකී, ඒ නිසා සමස්ත සමාජයට ම මහත් පිහිටක් නිර්මාණය වේ."
බෞද්ධයන් විසින් සිදු කළ යුතු උතුම් ක්‍රියා දහයකි. එය දස පුණ්‍ය ක්‍රියා ලෙස හැඳින්වේ. මෙම පින්කම් නිවන් ලබා ගැනීම පිණිස ම යොදාගත යුතු නො වේ. යම් පුද්ගලයෙකු හෝ ජන කණ්ඩායමක් මෙවන් යහපත් ක්‍රියාවන්ගෙන් යුක්ත වන්නේ නම් සාමය සමගිය සහජීවනය ඒ සමාජය තුළ ආරක්ෂා වී පවතියි. එසේ ම මෙම පුණ්‍යක්‍රියා ධර්ම ශාලාවට සීමා නොවිය යුතු ය. බුදු දහමේ අපේක්ෂාව වූයේ යහපත් සාමකාමී ගුණධර්ම අගයන දැහැමි සමාජයක් නිර්මාණය කිරීමයි. ඒ සඳහා දස පුණ්‍යක්‍රියා හේතු වේ.
දානය, සීලය, භාවනාව, පත්තිදාන, පත්තානුමෝදනා, වෙය්‍යාවච්ච, අපචායන, ධම්ම දේසනා, ධම්ම සවණ, දිට්ඨිජුකම්ම යනු එම දස පුණ්‍ය ක්‍රියා ය.
අයිතිය නොසලකා බෙදා ගැනීම
තමන් සතු යමක් අනෙකාට යහපත් සිතින් ලබාදීම දානය යි. තම අයිතිය පිළිබඳ නොසලකා බෙදාහදා ගනිමින් පරිභෝජනය කිරීම උතුම්ය. ලෝකයේ බොහෝ ගැටුම්වලට හේතුව වන්නේ බොහෝ පිරිසකට අත්විය යුතු දේ සුළුතරයක් විසින් අත්පත් කර ගැනීමයි. ඒ අතර බෙදා හදාගනිමින් භුක්ති විඳීමට පුරුදුවන්නේ නම් එය මහත් ආශිර්වාදයකි. දානය හෙවත් සම්පත් බෙදා ගැනීම මත පවුල්, ගම් සහ රටවල් අතර සමගිය සහජීවනය ඇතිවේ. බදාගෙන කෑම වෙනුවට බෙදා ගෙන කෑමට පුරුදුවීම සෑම අතින් ම සුබ වේ. මේ අරුතින් දානය ඉතා යහපත් ක්‍රියාවකි. කය වචන සංවර කර ගනිමින් පැවතීම යහපත් ය. සමාජයේ බොහෝ ගැටුම්වලට මුල කය වචනය අසංවර වීමයි. යමෙක් කය වචනය සංවර කර ගනිමින් ජීවත්වන්නේ නම් එය පුණ්‍ය ක්‍රියාවකි. අසංවර ව පැවතීම පාපක්‍රියාවක් වේ. පාපයන් නිසා එකිනෙකා භේද භින්න වී ඇන කොටාගැනීම්වලට පෙළඹේ. ගැටුම් නිර්මාණය වීම තුළ සාමය සහජීවනය නැතිවී යයි. සහජීවනය සමගිය නැති තැන දියුණුවක් අපේක්ෂා කළ නොහැක. ලෝකයේ බොහෝ රටවල් දියුණුවී ඇත්තේ සාමය, සහජීවනය නිසාවෙනි. සාමය ඇතමුන්ට අලාභයක් අවාසියක් වුවත් පොදුවේ ජීව අජීව පරිසරයට මහත් අස්වැසිල්ලකි. සැබෑ බෞද්ධයන් කිසිම විටක මොනම හේතුවක් නිසාවත් ගැටුමට, යුද්ධයට කැමැත්තක් දක්වන්නේ නැත. පටු අරමුණු ඇති ඉතා අල්ප කොටස් සාමයට සහජීවනයට අකැමැතිවෙති. එසේ වනුයේ සැබෑවට ම ඔවුන් සිල්වත් නොවන නිසාවෙනි.
සිත නොහදා කය හැදීම
සිත දියුණු කිරීම හෙවත් වැඩීම භාවනාවෙන් සිදු කරයි. එය පුණ්‍යක්‍රියාවකි. බුදු දහම භාවනාව අනුදැන වදාරන්නේ ඇත්ත ඇතිසැටියෙන් දැන දැක ගැනීම සඳහා ය. එසේ ම සිතෙහි සමාධිගත බව භාවනාවේ තවත් අරමුණකි. නොදියුණු දමනය නොවූ සිත් ඇති මිනිසුන්ගේ ක්‍රියා සමාජය අගාධයට හෙළීමට සමත් වේ. භාවනාවන් සිදුකරනුයේ නිවන් අවබෝධ කර ගැනීමට ම පමණක් නොවේ. මනසට ලැබෙන ව්‍යායාමය භාවනාව නම් වේ. කය නිරෝගීව තබා ගැනීමට ව්‍යායාම අවශ්‍ය වන්නා සේ ම මනස නිරෝගිවීම සඳහා භාවනාව අත්‍යවශ්‍ය ය. මනස නොහදා ඇඟ, නිය, ඇහිබැම, ශරීරය, සම සැකසීමට යාම තුළ සිදුවනුයේ අයහපතකි. යහපත් වැඩදායක තීරණගැනීමට අවශ්‍ය වන්නේ උස්මහත් වූ ශරීරයක් නොව දියුණු මනසකි. පෞරුෂය ඇත්තේ දියුණු මනසේ මිස ලොකු බඩ පපුව තුළ නොවේ. භාවනාව තුළින් තම සිත මෙන් ම ලෝකය මනාව දකී, ඒ නිසා සමස්ත සමාජයට ම මහත් පිහිටක් නිර්මාණය වේ.
පින් ලැබීමට සූදානම් වීම
යහපත් ක්‍රියා හෙවත් පින සිදුකර එය අනෙකාට අනුමෝදන් කිරීම උතුම් ක්‍රියාවකි.
දස පුණ්‍යක්‍රියාවන් තුළ පත්තිදාන ලෙස හඳුන්වන්නේ මෙයයි. විශේෂයෙන් පින් අනුමෝදන් කිරීමේ දී මිය යාම අත්‍යවශ්‍ය නොවේ. එසේ පින් ලැබීමට ඒ සඳහා සූදානම් වීම අවශ්‍යය. සාමාන්‍ය ජීවිතයේ දී අනුන්ගේ පින්වලට මෙන් ම පව්වලට ද කරගහ ගත හැකිය. සිදුවන නරක අයහපත් දෙයක් අනුමත කරන්නේ නම් එය පවකි. ඒ සඳහා ජාති, ආගම්, කුල, පාට, පක්ෂ, භේද, නැත. එසේ ම හොඳ යහපත් දෙයක් අනුමත කිරීම ඒ සඳහා උදව් උපකාර කිරීම අන්‍යයන් ගේ පිනෙහි කොටස්කරුවෙකු වීමයි. සාමාන්‍ය ජීවිතයේ දී පින අනුමෝදන් කිරීම යනු තම පව නොහැකියාව අනුන්පිට නො පැටවීමයි. එසේ ම තම දුර්වලකම් අනෙකා ගේ දුර්වලකම් ලෙස හුවා නොදැක්වීමයි. එසේ සිදු කරන්නට යාම තුළ සිත් අමනාපකම් මෙන් ම සමගිය සහජීවනය තුරන් වී යයි. අමිහිරි අලාභ වූව ද යහපතක් ඇතිවන යමක් නම් එය අනෙකාට අවබෝධ කරදීම, නොදත් දේ කියා දෙමින් ඔවුන් ධාර්මික මාර්ගයට යොමු කිරීම සමාජ අර්ථයෙන් පින් අනුමෝදන් කිරීමකි.
අනුන්ගේ දියුණුව දැක සතුටුවීම
පින් අනුමෝදන්වීම පුණ්‍ය ක්‍රියාවකි. මෙය ආමිස පූජාවන්ට පමණක් සීමා වූවක් නොවේ. යහපත් යමක් දැක ඒ පිළිබඳ සතුටුවීම මත පින් අනුමෝදන් වේ. විශේෂයෙන් ම තමන්ගේ නොවන පිරිසක ගේ දියුණුව අභිවෘද්ධිය දැක සතුටුවීම පින් අනුමෝදන් වීමට හේතුවකි. එසේ තවකෙනෙකුගේ යහපත් ක්‍රියාවක් කුහකත්වයෙන් හෝ ලාභයෙන් තොරව හොඳ යැයි අනුමත කිරීම මත පින් අත්පත් කරගත හැකි වේ. මේ සඳහා අටමස්ථාන, සොලොස්මස්ථාන, දඹදිවම යා යුතු නොවේ. මෙම සියලු පූජනීය තැන් වන්දනා කළ ද සමාජ ජීවිතයේ දී අනෙකාට අයහපත් ලෙස ක්‍රියාත්මක වන්නේ නම් එය යහපත් නො වේ. පින් අනුමෝදන් වීම සඳහා ජාති ආගම් භේද අදාළ නොවේ. අවශ්‍ය වන්නේ යහපත් පිරිසුදු සිතිවිලි පමණි.
වෙනස්වීමේ අවශ්‍යතාවය
කළයුතු වත් පිළිවෙත් සිදුකිරීම පින් වැඩෙන පුණ්‍ය ක්‍රියාවකි. දස පුණ්‍ය ක්‍රියා තුළ වෙය්‍යාවච්ච ලෙස හැඳින්වෙන්නේ මෙයයි. තම ගෙදර, පාසල, ආයතනය, ගම, රට වෙනුවෙන් තමන් විසින් ඉටුවිය යුතු ක්‍රියා මෙයින් පැහැදිළි වේ. ලොකු කුඩා භේදයකින් තොරව සියල්ලෝ ම වත්පිළිවෙත් කළ යුතුය. රටක් ආයතනයක් පිළිවෙළට කුමානුකූලව පවතින්නේ වත්පිළිවෙත් නිසාවෙනි. එසේ ම කාලානුරූපව ඇතැම් පිළිවෙත් වෙනස්වීමේ අවශ්‍යතාවය පවතී. කාල දේශ වශයෙන් යමක් වෙනස් නොවන විට එය පරිහානියට පත් වේ. රටක නම් පාලකයන් මේ පිළිබඳ අවධානය යොමු කිරීම අවශ්‍යය. එසේ නොමැති විට අනවශ්‍ය ගැටුම් සහ අනිසි බලපෑම් ඇතිවීම වැළැක්විය නොහැක. තමන්ගේ කාර්යන් මනාව ඉටු නොකොට නොකළ යුතු දෑ සිදු කොට අනෙකාට චෝදනා කිරීම සදාචාරාත්මක නොවේ. කෙනෙකුගේ ක්‍රියාත්මකවීම ඔහුගේ අතීත භාවිතයත් සමඟ තේරුම්ගත යුතු ය. පිළිවෙත් සිදුකිරීම සහ ඒ පිළිබඳ වගකීම් ලබාදීමේ දී මේ ගැන අවධානය යොමු කිරීම වැදගත් ය. තම වතාවත් අන්‍යොන්‍ය වශයෙන් සිදු කරන්නේ නම් අනවශ්‍ය ප්‍රශ්න ගැටුම් උද්ගත වන්නේ නැත.
වතාවත් යනු සියල්ල කොහොම හෝ සිදු කිරීම නොවේ. ඒ සඳහා ගැලපෙන උචිත ක්‍රියාමාර්ග තෝරාගත යුතු ය. දිළින්දන්ට දන්දීම පොහොසත් පිරිස්වල යුතුකමක් වූව ද එය තම මුදලින් කළ යුතු මිස අන්‍ය සම්පත් ඒ වෙනුවෙන් යෙදවීම පාපයකි. දන්දීම යහපත් දෙයක් වුවද අනවශ්‍ය, ගැටුම් නිර්මාණය නොවන ලෙස එය සිදු කිරීම වැදගත් ය. යහපත් දෙයක් වූ වද අසම්මතව සිදුවන්නේ නම් එය වෙය්‍යාවච්චයට අයත් නොවේ.
ගෞරව ලබන්නට ගෞරව කරන්න
ගරුකළ යුතු, පිදිය යුතු පිරිස් පිදීම අවශ්‍යය. එය වයස, ගුණය, සීලය, තනතුරු, උගත්කම් නිසා විය හැකිය. දස පුණ්‍යක්‍රියාවන් තුළ අපචායන ලෙස හැඳින් වෙන්නේ මෙම ගුණයයි. ගරු කිරීම්, පිදීම් සඳහා හේතුවන්නේ ඉහත දැක් වූ ගුණයන් මිස ජාති, කුල, ආගම් භේද මෙහි දී සැලකිල්ලට නොගැනේ. ගරු කළ යුත්තන්ට ගරු නො කිරීම ඒ ඒ ජාතීන්ට ආගම්වලට, උගතුන්ට නිසි ගෞරවය නොදැක්වීම බොහෝ සමාජ ප්‍රශ්නයන්ට මූල යයි. තමන්ට ගෞරව ලැබෙනවාට කැමැත්තක් දක්වන්නන් අනෙකාට ගෞරව කළ යුතු වේ. සෑම මිනිසෙක් ම ගෞරවාන්විත ජීවිත ගත කිරීමට කැමැත්තෙන් පසුවෙයි. එය මානයෙන් සහ කුහකකමින් තොරව පිළිගත යුතු වේ. බුදුරදුන් අන්‍ය ආගමික නායකයන්ට නොව රජවරුන්ට මෙන් සාමාන්‍ය වැසියන්ට පවා ගෞරවය ලබාදුන් ශාස්තෘවරයෙකි. සැබෑ බෞද්ධයා හැමෝට ම ගරු කරන්නෙක්. වෛද්‍යවරයාට රෝහලේ දී ගරු කළ යුතු අතර එම වෛද්‍යවරයා තම නිවසට එන කුණු කසළ ගෙන යන්නාට එම කාර්යේ දී ගෞරව කළ යුතුව ඇත. වෛද්‍යවරයා මෙන් ම කසළ ගෙන යන්නා ද ගෞරව ලැබෙන සේ ජීවත්වීම වැදගත් ය. මෙසේ නිසි ගෞරව ලැබෙන විට අනවශ්‍ය ගැටුම් ඇති නොවේ.
දුර්වලකම් හදා ගන්නට නම්
යහපතට දියුණුවට අදාළ වන දෑ කියාදීම මෙන් ම පිරිහීමට හේතුවන දෑ කියා දීම ධර්ම දේශනා නම් ය. මෙය උතුම් පුණ්‍යක්‍රියාවකි. කිසිවෙකු අංග සම්පූර්ණ නොවේ. තම දුර්වලකම් නිසි පරිදි තමන්ට අවබෝධ නොවේ. එය අවබෝධවීමට නම් නිසි අවවාද අවශ්‍යය. නිසි පරිදි අවවාද නො ලැබීම තුළ වනසතුන් ලෙස හැසිරීමට පටන් ගැනීම ස්වාභාවික ය. ඒ නිසා ම විසඳාලිය නොහැකි ප්‍රශ්න මතු වේ. එහෙයින් ආගම් පක්ෂ භේදයකින් තොරව නිසිකල ධර්ම අවවාද ලැබීම වැදගත් අතර එය මංගල, සුභ දෙයකි.
ජාතික ප්‍රතිපත්තියක්
යහපත් ඍජු නිවැරදි දෘෂ්ටියක් ඇතිව ජීවත්වීම උතුම් පුණ්‍ය ක්‍රියාවකි. බොහෝ ප්‍රශ්නයන්ට මූලය වන්නේ මෙවන් යහපත් දෘෂ්ටියක් නොතිබීමයි. රටක් වශයෙන් ගත් කළ ද එවැනි යහපත් දැක්මක් සහිත ජාතික ප්‍රතිපත්ති තිබීම අවශ්‍යය ආයතනයක් පුද්ගලයෙක් ලෙස ගත්ත ද මේ තත්ත්වය පොදුවේ. තම ලාභය පිණිස තම දැක්ම සිතුන සිතුනවිට වෙනස් කිරීම යහපත් ලක්ෂණයක් නොවේ.
එය කන්න වූ විට කබරගොයා ද තලගොයා බවට පත්කර ගැනීමට සමාන ය. එවැනි දර්ශනයන් රටත්, සමාජයක් අඳුරට ගෙනයාමට සමත් වේ.
මෙම දස පුණ්‍යක්‍රියා නිසිලෙස තම ජීවන පැවැත් ම සඳහා උපයෝගි කරගන්නේ නම් සාමය සහජීවනය සමගිය සහිත ලෝකයක් නිර්මාණය කළ හැකි ය.
කොළඹ මහානාම විද්‍යාලයේ ආචාර්ය
කොලොන්නාව පුරාණ විහාරවාසී
සියඹලාගොඩ ධම්මින්ද හිමි
ශ්‍රී බුද්ධ වර්ෂ 2561 ක් වූ බිනර අමාවක පෝය දින රාජ්‍ය වර්ෂ 2017 සැප්තැම්බර් 19 වන අඟහරුවාදා දින බුදු සරණ පුවත්පතේ පළ වූ ලිපියකි
No comments:
Post a Comment